Amerika’da yapılan bir çalışmaya göre, fiziksel aktiviteye katılmanın, yeni teşhis alan multipl skleroz (MS) hastalarının yaşam kalitesini iyileştirebileceğini göstermektedir.
Fiziksel aktivitenin yaşam kalitesinin fiziksel bileşeniyle önemli bir ilişkisi olduğu ve bu bağlantının yorgunluk ve engellilik durumu gibi diğer faktörler dikkate alındığında bile devam ettiği belirlendi.
Araştırmacılar, “Bu tür bilgiler, MS teşhisi alan bireylerde fiziksel aktivite ve yaşam kalitesinin teşvik edilmesi için daha hedefe yönelik davranış değişikliği müdahalelerinin geliştirilmesinde araştırmacılara ve sağlık hizmeti sağlayıcılarına yol gösterebilir” şeklinde yazdı.
“Physical Activity and Quality of Life in Persons Newly Diagnosed With Multiple Sclerosis: A Cross-sectional Study” başlıklı çalışma, Archives of Physical Medicine and Rehabilitation dergisinde yayımlanmıştır.
MS belirtileri yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir
MS, hareketlilik sorunları, bilişsel bozulma, yorgunluk ve ruh hali bozukluğu gibi geniş bir yelpazede belirtiyle karakterize edilir. Bu belirtiler, yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir. Önceki çalışmalar da MS hastalarının genel nüfusa göre daha kötü bir yaşam kalitesine sahip olduğunu göstermektedir.
Fiziksel aktivite, MS hastalarının yaşam kalitesini artırabilen bir yaşam tarzı alışkanlığıdır. Fiziksel aktivite, belirtileri hafifletebilir, bazı eşlik eden durumları iyileştirebilir ve hastalık ilerlemesinde rol oynayan mekanizmaları kısmen de olsa değiştirebilir.
Ancak, henüz hiçbir çalışma, daha az ilerlemiş bir hastalık evresinde olan ve daha kolaylıkla egzersiz yapabilen yeni teşhis konmuş hastalar arasında yaşam kalitesi ile fiziksel aktivite arasındaki ilişkiyi incelemedi.
Çalışmanın detayları
Bu konuyu ele almak için, ABD’deki araştırmacılar, son iki yıl içinde teşhis konmuş olan ve Ekim 2020 ile Kasım 2021 tarihleri arasında seçilen 152 yetişkin hastanın verilerini inceledi. Hastaların yaş ortalaması 41 yaşındaydı ve ortalama hastalık süresi 1.1 yıldı. Hastaların çoğunluğu kadınlardan oluşuyordu.
Katılımcılardan, fiziksel aktivite düzeylerini belirtmek için Godin Boş Zaman Egzersizi Anketi (Godin Leisure-Time Exercise Questionnaire) doldurmaları istendi. Bu, yedi gün içerisinde 15 dakikadan uzun süren hafif, orta veya yoğun fiziksel aktivitelerin ne kadar sıklıkla yapıldığı kayıt altına alınan bir ankettir.
Katılımcılar ayrıca, yaşam kalitesinin fiziksel ve psikolojik bileşenlerini ölçen, 12 madde içeren kısa form anketi olan “12-Item Short Form Survey”i doldurmuşlardır.
Her iki alanda daha yüksek puanlar, daha iyi yaşam kalitesini göstermektedir.
Çalışmanın sonuçları
Sonuçlar, erken evre MS hastalarında fiziksel aktivite ile yaşam kalitesinin fiziksel bileşeni arasında önemli bir ilişki olduğunu gösterdi. Fiziksel aktivite ile zihinsel yaşam kalitesi arasında bir bağlantı gözlenmedi, ancak egzersiz ruh hali, yorgunluk ve diğer eşlik eden durumların (komorbiditelerin) varlığıyla negatif ilişkilendirildi. Bu demektir ki, egzersiz yapmak ruh hali, yorgunluk ve diğer eşlik eden durumlara olumsuz etki edebilir.
Egzersiz ve fiziksel yaşam kalitesi arasındaki ilişkinin diğer faktörler tarafından yönlendirilip yönlendirilmediğini belirlemek için ekip, yorgunluk, ruh hali, eşlik eden hastalıklar ve engellilik durumu gibi faktörleri dikkate alan bir istatistiksel analiz yaptı.
Bu analizde, fiziksel aktivite ile yaşam kalitesinin fiziksel bileşeni arasındaki ilişki istatistiksel olarak anlamlı kalmış ve doğrudan bir ilişki olduğunu göstermiştir. Ayrıca, ekip fiziksel aktivitenin, yorgunluk ve engellilik durumu ile birlikte, fiziksel yaşam kalitesi puanlarındaki değişkenliğin %63’ünü açıklayabildiğini bulmuştur.
Araştırmacılar, bulguların fiziksel aktivitenin “erken evre MS hastalarında yaşam kalitesini artırmak için teşvik edilmeye değer önemli bir değiştirilebilir davranış olabileceğini” gösterdiğini belirtmiştir.
Yine de, yorgunluk ve engellilik de bu ilişkiyi anlamlı bir şekilde etkilediğinden, fiziksel aktiviteyi teşvik etmek için yapılacak müdahaleler, bu faktörleri en aza indirecek stratejileri dikkate almalıdır.
Kaynaklar:
- Physical Activity and Quality of Life in Persons Newly Diagnosed With Multiple Sclerosis: A Cross-sectional Study
- Archives of Physical Medicine and Rehabilitation
- Physical activity may improve life quality in newly diagnosed patients