Dünya Beyin Günü’nde MS ve Engellilik
Multipl skleroz toplumlarda genel olarak az bilinen bir beyin ve omurilik hastalığıdır. Genç yaş grubunda en önemli engellilik yapabilen nörolojik hastalıklardan biridir. Hastalar güçsüzlük, görme kaybı, dengesizlik gibi şikâyetler nedeniyle günlük işlerinde zorluklar yaşayabilmektedir. Ayrıca anksiyete, depresyon, yorgunluk, idrara sık gitme ve kaçırma gibi şikâyetler de yaşam kalitesini olumsuz yönde etkilemektedir. Türkiye’de yaklaşık her yüz bin kişinin 50 ila 100’ünde MS hastalığı olduğu tahmin edilmektedir. MS’de doğru ve erken tanı konulması ve tedavinin planlanması oldukça önemlidir. Erken tanı ve tedavi sayesinde hastalıkta görülebilen ataklar ve olası özürlülük artışı engellenebilmektedir. Hastalık takibinde en önemli durum; hastaları dinleyerek muayene etmek, onların öyküsünü anlayarak doğru tanı koymak ve tedavisini planlamaktır. Her MS hastasında yıllar içerisinde özürlülük ve engellilik artışı görülmeyebilir. Özellikle erken tanı ve uygun tedavi planlandığında bu olasılık oldukça azalmaktadır.
MS hastaların muayene edilmesi, MR bulgularımın değerlendirilmesi, nöroimmünoloji laboratuvarının desteğiyle hastaların tanısının konulması ve tedavi planlanmasını yapılması oldukça önemlidir. Tanı konulan MS hastalarında bağışıklık sistemi üzerinden etki eden bazı tedaviler uygulanmaktadır. Bunlar bazen hap şeklinde, bazen cilt altı veya kas içinden, bazen de damar yolu ile uygulanan tedavilerdir. Bunların yanında diyetisyenlerin, fizyoterapistlerin, psikologların desteği ile multidisipliner destek sayesinde hastaların hastalıkları ile olan birlikteliklerine yardımcı olunmaktadır. Düzenli egzersiz, yoga, pilates, beslenme tarzında değişiklik gibi tamamlayıcı uygulamalar da yaşam kalitesine olumlu katkı sağlayabilmektedir.
MS hastalarının tanı aldıktan sonra ilgili nöroloji kliniklerinde düzenli takipleri yapılmalıdır. Hastalığın seyrinin takibi, kullanılan ilaçların etkinlik ve güvenilirlik açısından izlemi açısından düzenli takip büyük önem taşımaktadır. MS tedavisinde son on yıldır hızla artan çalışmalar ve tedavi seçeneklerinde artış tedavi başarısını artırmıştır. Gelecek yıllarda bu çeşitlilikte daha da artış olması beklenmektedir. MS hastaları hastalıkları ile olan yolculuklarında, ilgili nöroloji kliniklerinden hem tanı hem de tedavi açısından destek alabilmektedir. Bu desteğin düzenli kontroller ile sürdürülmesi tedavi başarısını artıran en önemli faktördür.
Prof. Dr. Murat Terzi
Türk Nöroloji Derneği Başkan Yardımcısı