Kandaki nörofilamentler, sinir hücrelerine verilen hasarı gösterir. Almanya’da yapılan bir çalışma, kandaki nörofilamentlerin miktarı, atak olmadan ilerleyiş ve SPMS’ye geçiş arasında bir bağlantı kurmuştur.
Nörofilamentler
Nörofilamentler, sinir hücrelerine iskeletlerini veren proteinlerdir. Sinir hücreleri hasar gördüğünde, beyin omurilik sıvısında ve kan plazmasında nörofilamentler bulunur. Bu nörofilamentlerin konsantrasyonu kanda ölçülebilir. Bir tür nörofilament, nörofilament hafif zincir (NfL), MS şiddeti için yeni bir biyobelirteç gibi görünmektedir. Birkaç araştırma grubu, bu biyobelirtecin en iyi şekilde nasıl kullanılabileceğini araştırıyor.
Alman araştırmacılar şimdi, kan serumundaki NfL’nin (sNfL), atak olmaksızın kötüleşmenin ve RRMS’den SPMS’ye geçişin bir göstergesi olup olmadığına baktılar. RRMS’den SPMS’ye geçişi belirlemek zordur. Artık ilk SPMS ilaçları mevcut olduğuna göre, SPMS’ye geçişi zamanında tespit edebilmek ve hatta tahmin edebilmek önemlidir. sNfL, kimin hastalığın ilerleyeceğini veya SPMS’ye geçeceğini tahmin edebilirse, MS’li kişilerin daha iyi tedavi almalarına yardımcı olabilir.
Araştırma
6 yıl süren bu çalışmada araştırmacılar, çalışmanın başlangıcında ve takip sırasında sNfL’nin hastalık ilerlemesi ve SPMS’ye geçiş üzerindeki öngörücü değerine baktılar. Bu değerler “Neurofilament-and-longterm-outcome in-MS (NaloMS)” kohortunda (ortak özelliğe sahip kişiler) 196 ataklarla seyreden MS (RRMS) veya klinik izole sendrom (KİS) olan kişilerde kontrol edildi. 204 kişilik başka bir kohortta aynı değerlere tekrar baktılar.
Bulgular
Çalışmanın son yılında, NaloMS kohortunda katılımcılarının %17’sinin EDSS puanları, atak olmaksızın kötüleşti. Ayrıca, toplam çalışma süresi boyunca katılımcıların %14’ünün SPMS’e geçtiği görülmüştür. Diğer kohortta bu, katılımcıların %21’ine ve %12’sine eşdeğerdi.
Çalışmanın başlangıcındaki sNfL değeri, atak olmaksızın ilerleyiş yaşayan kişilerde ortalama olarak daha yüksekti: 7.2 pg/ml’ye kıyasla 10,8 pg/ml. Araştırmacılar, sNfL değerlerine bakarak, NaloMS kohortunda %82, diğer kohortta ise %83 doğruluk oranıyla kimlerin atak olmadan ilerleyiş yaşayacağını tahmin edebildiler.
SPMS aşamasına geçen kişilerde, sNfL’nin takip ve başlangıç değeri arasındaki oranın arttığı görüldü: 1,16’ya karşı 0,96. Bunun SPMS’ye geçişte tahmin değeri NaloMS kohortunda %72 ve diğer kohortta %63 idi.
Sonuç
Bu 6 yıllık çalışmada sNfL seviyeleri, atak olmaksızın MS’te ilerleyişi öngörebildi. Araştırmacılar ayrıca sNfL değerleri aracılığıyla SPMS aşamasına geçen kişileri ayırt edebildiler. Bu nedenle sNfL, kimlerin MS’te ilerleyiş veya SPMS’ye geçiş riski altında olduğunu daha erken bir aşamada tahmin etmek için değerli bir biyobelirteç olabilir.
MSgüncel’den notlar
sNfL son yıllarda bir çok çalışmada karşımıza çıkmakta. Bu gibi bir belirtecin varlığı, MS’in ilerleyişi hakkında önemli bilgiler verebilir. Tabi ki şunu da unutmamak gerekir ki daha fazla bilgi ve veriye ihtiyaç duyulmaktadır.
Benim takip edildiğim hastanede 2020 yılından itibaren bu değer kan tahlili ile düzenli olarak takip edilmekte (sonuçlar aşağıda). Şu an için net bir şey söyleyebilmek için erken olsa da, doktorum ile yapmış olduğum değerlendirmeler bu sonucun olumlu olduğunu düşündürmekte.
Referanslar
- NfL predicts relapse-free progression in a longitudinal multiple sclerosis cohort study: Serum NfL predicts relapse-free progression
- Neurofilamenten als biomarker voor SPMS