Fransa Sağlık Kurumu, AB Science’ın, birincil ilerleyici multipl skleroz (PPMS) ve aktif olmayan ikincil ilerleyici MS (SPMS) olan yetişkinlerde Masitinib ilacının güvenliğini ve etkinliğini doğrulamak için bir Faz 3 klinik çalışma başlatma talebini onayladı.
Masitinib, ilerleyici MS’te nöroinflamasyon ve nörodejenerasyonu yönlendirdiği düşünülen mast hücreleri, mikroglia ve makrofajlar gibi doğuştan gelen bağışıklık hücrelerinin aktivitesi için gerekli bir enzim olan tirozin kinazı bloke ederek çalışan oral bir ilaçtır.
Doğuştan gelen bağışıklık sistemi vücudun ilk savunma hattıdır ve insanların doğuştan sahip olduğu hücrelerden oluşur. Bu hücrelerini baskılayarak, bu ilacın ilerleyici MS tiplerinde hastalığın ilerlemesini yavaşlatması hedeflenir.
Faz 2b/3 Çalışması Sonuçları
AB07002 (NCT01433497) adlı önceki bir Faz 2b/3 çalışmasının sonuçları, günlük 4.5 miligram/kg Masitinib ile iki yıllık tedavinin, PPMS’li ve aktif olmayan SPMS’li erişkinlerde özürlülük ilerlemesini yavaşlatmada plasebodan üstün olduğunu gösterdi.
Hastaların olası özürlülüklerindeki değişiklikler, Genişletilmiş Özürlülük Durum Ölçeği (EDSS) ile değerlendirildi.
656 hastayı kapsayan Avrupa çalışması ayrıca, bu tedavi dozunun, bir plaseboya kıyasla ilk özürlülük artışı riskini %42 ve doğrulanmış (üç aylık) özürlülük artışı riskini %37 oranında önemli ölçüde azalttığını gösterdi.
Masitinib alan hastalarda ayrıca, hastanın tekerlekli sandalye kullanma ihtiyacı olduğuna dair bu düzeyi yansıtan EDSS puanı 7’ye ulaşma riskinin de plasebo grubundakilerle karşılaştırıldığında %98 daha düşük olduğu rapor edildi.
Bu olumlu bulgular, AB Science’ın daha büyük bir hasta popülasyonunda bu tedavi dozunun faydalarını doğrulamak için bir Faz 3 denemesi başlatma planlarını destekledi.
Bu Faz 3 çalışması nasıl yapılacak?
AB20009 (2021-000639-30) olarak adlandırılan uluslararası Faz 3 çalışması, PPMS ve aktif olmayan SPMS ile 18-65 yaş arası 800’e kadar yetişkinde Masitinibin plaseboya karşı güvenliğini ve etkinliğini değerlendirecektir.
Çalışmanın Avrupa, ABD, Kanada, İsrail ve Güney Afrika dahil olmak üzere toplam 75 merkezde yapılması bekleniyor.
Bu çalışmaya katılması uygun olan hasta kriterleri:
- orta derecede engelli olan ancak halihazırda bir yürüme yardımına ihtiyaç duyanlar arasında yardımsız yürüme yeteneklerini koruyan kişiler
- 3.0 ile 6.0 arasında olan EDSS puanı
- Emar taramalarının T1 ağırlıklı sekanslarında kontrast tutan beyin lezyonları (aktif inflamasyonlu MS lezyonları) olmamalı
Bu çalışmaya katılacak kişiler, ya Masitinib (günlük 3,0 mg/kg dozundan başlayarak ve dört hafta sonra 4,5 mg/kg’a çıkan) ya da iki yıla kadar bir plasebo almak üzere rastgele (randomize) atanacaktır.
Araştırmanın temel amacı, Masitinib’in doğrulanmış (üç aylık) özürlülük ilerlemesini geciktirmede plasebodan üstün olup olmadığını değerlendirmektir. Bu değerlendirme kişinin EDSS puanına göre şu şekilde yapılacaktır:
- Çalışma başlangıcında EDSS puanı 5.5 veya daha düşük olduğunda 1 puanlık kötüleşme
- Çalışma başlangıcında EDSS puanı 5.5’ten yüksekse 0.5 puanlık kötüleşme
İkincil hedefler, en az altı ay süren doğrulanmış EDSS ilerlemesine kadar geçen süreyi, iki yıl içinde EDSS puanlarındaki değişiklikleri ve EDSS 7.0 puanına ulaşma süresini içerir.
Doğrulanmış motor ve bilişsel işlev ölçümlerindeki değişikliklerin yanı sıra beyin hacmindeki ve lezyonlardaki değişiklikler, ataklar, yaşam kalitesi, yorgunluk ve depresyon da değerlendirilecektir. Ek bir hedef, önceden seçilmiş belirlenmiş merkezlerde 200 hastadan oluşan bir alt grupta sinir hasarı biyobelirteçlerinin seviyelerindeki değişiklikleri ölçmek olacaktır.
Peki ya şimdi?
Birincil İlerleyici MS (PPMS) ve ataklar veya emar aktivitesi olmadan ilerleyiş gösteren İkincil İlerleyici MS (aktif olmayan SPMS) tipleri için ilaç seçenekleri sınırlıdır. Yurtdışında yapılacak olan bu çalışmanın özellikle progresif MS tiplerine yönelik olması ve bir önceki çalışmada olumlu sonuçların alınması bir hayli umut verici. Bu çalışmanın sonuçlarınıda bu yüzden yakından takip ediyor olacağız.
Çalışmaya katılan kişiler iki yıl boyunca takip edileceği için kesin sonuçlarını almamız biraz zaman alacaktır.
Mevcut çalışma verilerine göre Türkiye’den bu çalışmaya katılan bir hastanemiz bulunmamaktadır.
Kaynaklar:
- AB Science granted authorization to initiate confirmatory Phase III trial of masitinib in progressive forms of multiple sclerosis by the French Health Authority (ANSM)
- AB Science OK’d to Start Masitinib Phase 3 Trial for Progressive MS
- Efficacy and Safety of Masitinib in the Treatment of Progressive Multiple Sclerosis
- AB20009