Page 22 - MS'te Mesane Disfonksiyonu ve Rehabilitasyonu Bülteni

- Tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonlarının yönetimi konusunda bir
- Tolteridon tartarat; (Detrusitol 1 mg tablet, SR 4 mg kapsül)

vücuttaki diğer kaslar gibi kuvvetli ve yeterince kasılabiliyor olması
görüş birliği yoktur. Ancak şiddetli enfeksiyonlar ilerleyip her iki

günde 2 kez 2 mg dozunda ya da uzun salınımlı formu için günde

1. Mesane eğitimi

gerekir.
cinsiyette ciddi böbrek enfeksiyonlarına dönüşebilmektedir. Bu

1 kez 4 mg dozunda kullanılır.

2. Pelvik taban kaslarının yeniden eğitimi - Kegel Egzersizi

nedenle ciddi takibi gerekir.

Pelvik taban kasları MS’in
3. Biofeedback

- Propanteline; (Bantinova 15 mg draje), günde 4 kez 15 mg
dozunda kullanılır.
4. Elektriksel stimülasyonu
yarattığı patolojiye (yukarıda

detaylıca ele alınmıştır) ek olarak

- Botulinum toksin; şiddetli aşırı aktif mesane bulguları olan

- Temiz aralıklı kateterizasyon (TAK); ince esnek ve kaygan bir
Gibi uygulamaları içermektedir.
veya başka bir çok nedenden

sonda ile idrar torbasına girerek idrarın boşaltılması işlemidir,
hastalarda son basamak olarak önerilir.
dolayı zayıflayabilir.

1. MESANE EĞİTİMİ

İdrarı boşaltma güçlüğü olan hastalarda prostat büyümesi

- Uzun süreli kateterizasyon; idrar torbasına uzun süreli kalıcı

tedavisinde kullanılan alfa bloker ilaçlar kullanılabilir.

• Günlük idrar miktarı 1200-1600 ml olmalıdır.
sonda yerleştirilmesi işlemidir, artık TAK mümkün değilse önerilir.

Bunlardan bazıları aşağıda listelenmiştir:
• Kronik öksürük ve kabızlık
- Suprapubik vibrasyon; karın ön duvarına yerleştirilen bir uyarıcı

- Prazosin (Minipress, Vasoflex, Lantopres, Hypovase)

- Terazosin (Teranar 5 mg tb)
(stimülatör) ile idrar torbası üzerinde titreşimler oluşturarak idrar

idrar kaçırmayı artırır.
Bu nedenle tedavi edilmesi gereklidir.
- Doksazosin (Cardura 4 mg tb)

• Gebelik ve doğum sırasında oluşan kas hasarı

torbasının boşalmasını kolaylaştırma işlemidir, idrar boşaltma

- Tamsülosin; (Flomax 0,4 mg tb) günde 1 kez 0,4 mg, gerekirse

güçlüğü olan hastalarda kullanılabilir ve kullanımı sınırlıdır.
• Hormonel değişiklikler

2-4 hafta sonra günde bir kez 0,8 mg kullanılabilir

• Prostat ameliyatı
• Kilo fazlalığı varsa kilo verilmeli,
• Pelvik travma veya cerrahi

sigara kullanımı varsa bırakılmalıdır.

Çok nadir olarak özellikle tedavilere dirençli bazı hastalarda

üroloji ile iş birliği yapılarak cerrahi tedaviler de

Sık idrara çıkma şikayeti olan hastalarda;
• Kabızlık

• Sürekli öksürük

uygulanabilmektedir.

• Sıvı gıdalar ve lifli besinlerin alınması kabızlığı önler. Kola, kahve,

• Obezite veya fazla kilolu olmak

- Desmopressin; (Minirin 0,1 ve 0,2 mg tablet, 1 mg/mL burun
çay, çikolata ve alkol idrar yapma ihtiyacını artırabilir bu nedenle

B. KONVANSİYONEL TEDAVİLER
spreyi ) antidiüretik hormondur. Oral form için önerilen doz günde 1

• Tekrarlanan ağır kaldırma
diyetten çıkarılmalıdır.

• Egzersiz eksikliği

kez 100-400 μg yani 0,1-0,4 mg. Burun spreyi için önerilen doz

Zamanlı İşeme Programı- Mesane Eğitimi
GENEL BİLGİLENDİRME
günde 1 kez 10-40 μg, 1 doz sprey 10 μg’ye denk gelmektedir.
Pelvik Taban Rehabilitasyonu
Pelvik Taban Kasları
• İdrar Takibi ve Zamanlı İşeme
İdrar yolu enfeksiyonlarında görülen işeme sorunlarının

tedavisi;
Üriner, bağırsak ve cinsel işlev bozuklukları

MS’li bireylerde en sık görülen ve
Üç günlük idrar takvimi tamamlanır (idrar yapılan saatler not alınır)

Pelvik taban kasları, vücudun arkasındaki kuyruk sokumu
engelleyici pelvik taban bozukluklarıdır.

Günlük idrar takviminden, idrar yapmalar arasındaki en kısa zaman
kemiğinden öndeki kasık kemiğine uzanan hamak şeklindeki

- Hastada idrar yaparken yanma, sık idrara çıkma gibi

Pelvik taban işlev bozukluğu MS'li kişilerde
bulunur.
kaslardır. Bu kaslar idrar, dışkı ve gazın geçişini kontrol ederek
yakınmalara yol açan idrar yolu enfeksiyonları geniş spektrumlu

mesaneyi ve bağırsak bölgesini desteklerler. Ayrıca cinsel

antibiyotikler ile tedavi edilir ve kültür sonucuna göre tedavi

günlük yaşam aktivitelerinin performansını,

düzenlenir.

fonksiyonun korunmasında da önemli rolleri vardır.
yürümeyi ve yaşam kalitesini olumsuz
İdrar yapmalar ya da kaçırmalar arasında 1 saatten daha uzun bir
süre varsa, gün içerisinde 60 dakikada bir idrar yaparak eğitim

yönde etkilemektedir.

programına başlanır. İdrarınız gelmese dahi 60 dakikada bir tuvalete

gidilip idrar yapmaya çalışılmalıdır.

detaylıca anlattığımız gibi kasın. Ardından gevşeyin. Hareketi aynı
Gelişmiş pelvik taban egzersizleri genellikle ayakta yapılır. Çünkü
Kegel egzersizlerini yaptıktan sonra pelvik taban kaslarını esnetip
başlayın. Kegel egzersizlerini ayakta yapmak idrar tutma

pelvik taban kaslarının, dik durma pozisyonunda yerçekimi
kontrolünüzü daha çok geliştirmenizi sağlayacaktır.
şekilde tekrarlayın.
rahatlatmak için;

kuvvetine karşı pelvik içeriğin ağırlığını kaldırarak daha fazla

çalışması gerekir.
1. Derin diyafram solunumu yapın:
Aynı egzersizi yan yatarak veya yüzüstü yatarak da yapabilirsiniz.
Yukarıda açıklanan yavaş kasılmaları yaptıktan sonra, 5-10 kere çok

Elinizi göğüs kafesinin bittiği sınıra yakın
hızlı kasılma (sıkıştırma) yapın.

Ayakta durma aynı zamanda pelvik taban egzersizleri için en iyi
karnınızın üzerine yerleştirin ve elinizin altına

fonksiyonel eğitim pozisyonudur. Çünkü bu pozisyon, gün boyunca
Hızlı kasılmalar, idrar çıkışını hızla durdurarak idrar kaçırmayı
burundan derin nefes alın.
2. Dik Oturmak

Yavaşça ağızdan nefes verin.
önlemeye yardımcı olabilir.
ayakta dururken veya yürürken pelvik taban kaslarının çalışması

gereken pozisyondur. Ayrıca idrar kaçırmalar genellikle ayaktayken
Hareketi 2-3 defa tekrarlayın.
Sırt üstü yapılan egzersizlerde kontrol sağlandıktan sonra oturma

Kegel Egzersizleri İçin En İyi 3 Pozisyon

pozisyonuna geçilir. Bu pozisyonda egzersiz yapmak ayakta
olur. Bu nedenle ayakta yapılan Kegel egzersizleri idrar kaçırma için

önemlidir.
yapmaktan daha kolay fakat sırt üstü yatarak yapmaktan daha

2. Child’s Pose pozisyonunda esneyin:
zordur. Çünkü pelvik taban kasları üzerinde daha fazla kontrol
İlerleyen pelvik taban egzersiz pozisyonları, pelvik taban kaslarına

gerektirir.
etki eden yerçekiminin direnç kuvvetini kademeli olarak artıran
Bu pozisyonda egzersiz yaparken yatarak ve oturarak yapılan
Görseldeki W pozisyonuna gelin ve

pozisyonlardaki gibi karın, sırt ve bacak kaslarının kasılmadığından
pelvik egzersiz pozisyonlarını içerir.
10 sn bekleyin. Hareketi 2-3 defa tekrarlayın.
Egzersizin Pozisyonu ve Yapılışı:

emin olun.

Ayakta, rahat olduğunuz pozisyonda, aynı sırt üstü yatar
Bu pozisyonu kullanırken, pelvik taban kas

pozisyonda olduğu gibi pelvik taban kaslarını kasın. Bir süre
hareketini optimize etmek için sandalyenin

bekleyin ve gevşeyin.
3. Happy Baby pozisyonunda esneyin:
ucuna doğru oturun.

Görseldeki pozisyona gelin ve

10 sn bekleyin. Hareketi 2-3 defa tekrarlayın.
Sırt üstü yapılan egzersizlerdeki gibi karın,
Kegel egzersizini ayakta dururken, oturup kalkarken veya yürürken
yaparak ilerleme kaydedebilirsiniz.
sırt, kalça ve bacak kaslarını kullanmadan

1. Uzanmak
pelvik taban kaslarınızı sıkın.

Pelvik kaslarınızı doğru kullanmayı öğrendiğinizde Kegel egzersizini

Bu egzersiz sırasında anüs ve perine bölgesinin çekilerek oturma
Pelvik taban egzersizlerine yeni başlayanlar için en iyi pozisyon
günlük aktiviteleriniz sırasında veya egzersiz yaparken rahatlıkla

yüzeyinden uzaklaştığını hissedeceksiniz. Bir süre bekledikten sonra
4. Yogi squat pozisyonunda esneyin:
genellikle uzanmaktır. Bu pozisyon kolay bir başlangıçtır çünkü,
yapabilirsiniz.

pelvik taban kaslarının ve pelvik içeriğin ağırlığının dik pozisyonlarda
Görseldeki pozisyona gelin ve
gevşeyin.

10 sn bekleyin. Hareketi 2-3 defa tekrarlayın.
meydana gelen yerçekimine karşı kaldırılmasını önler.
3. Ayakta Durmak

Egzersizin Pozisyonu ve Yapılışı:

Çoğu insan Kegel egzersizlerini yatakta

Dizler bükülmüş olarak sırt üstü yatın.
yatarken veya sandalyede otururken

yapmayı tercih eder fakat bu egzersizler
5. Sphinx pozisyonu:
(aşağıda gösterilmiştir) Karın, sırt,

kendinizi rahat hissettiğiniz
Ör: Diş fırçalarken, tv izlerken, masa başında çalışırken, çömelip
kalça ve bacak kaslarınızı kasmadan
pozisyona gelin ve 10 sn bekleyin.

Hareketi 2-3 defa tekrarlayın.
pelvik taban kaslarını yukarıda
yerden bir şey alırken ya da bacak veya karın antrenmanı yaparken
herhangi bir pozisyonda yapılabilir.
Kegel egzersizini kolaylıkla yapabilirsiniz.
4. ELEKTRİK STİMÜLASYONU İşeme güçlüğü olan hastalarda tedavi; Pelvik taban kaslarının fonksiyonlarını gerçekleştirebilmesi için Pelvik taban rehabilitasyonu,
Elektrik stimülasyonu stres ve/veya sıkışma üriner inkontinans
tedavisinde kullanılan, basit, girişimsel olmayan, ucuz bir tedavi
modalitesidir.
Amaç, vajina veya anüse yerleştirilen elektrotlarla pudental sinirin
uyarılmasıdır.
Farklı frekansta akımlar değişik şekillerde kullanılabilinir. Hasta 3-4
seanstan sonra hangi kasını kasabileceğini öğrenebilmektedir.
Perinenin yukarıya doğru hareketi egzersizin doğru yapıldığına
işarettir.
18