Öncelikle şunu belirtelim. Multipl Skleroz üzerine gerek ülkemizde gerek yurt dışında bir çok çalışma yapılmaktadır. Bazı çalışmalar yeni ilaçlar üzerine yapılır, bazıları mevcut ilaçların etkilerini daha iyi anlayabilmemizi sağlar, bazıları çevresel faktörleri ele alır ve bazı araştırmalar MS te olan risk faktörlerini daha iyi bir şekilde değerlendirebilmek üzerine ve hastalığın seyrini çözebilmeye yöneliktir. Ve aslında çalışmaların çok yönlülüğü saymakla bitmez. MS üzerine yapılan her çalışma Multipl Skleroz’u daha iyi anlayabilmemiz için büyük katkı sağlamaktadır.
Sizlerle bugün İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi ve İzmir Katip Çelebi Üniversitesi’nde yapılmış olan bir çalışmanın detaylarını paylaşmak istiyoruz. Değerli Türk hekimlerimizin yaptıkları çalışmaların uluslararası platformlarda paylaşıldığını görmek bizleri ayrıca gururlandırıyor.
Bu çalışmaya katkı sağlayan hekimlerimiz: Zuhal Abasıyanık, Turhan Kahraman, Özge Ertekin, Cavid Baba ve Serkan Özakbaş.
Multipl Skleroz hastalarında düşmeler
Düşmeler Multipl Sklerozlu kişilerde yaygındır ve özellikle artan engellilikle birlikte yıkıcı sonuçlara yol açabilir. Bununla birlikte, klinik açıdan bir engeli olmayan MS’lilerde düşme prevalansını ve belirleyicilerini araştıran sınırlı veri mevcuttur.
Bu nedenle bu çalışma, klinik açıdan engelli olmayan MS’li kişilerin düşme oranlarını ve bununla ilişkili faktörlerin oranını araştırmayı amaçlamıştır.
Çalışma yöntemi ve katılımcıları
Bu çalışmaya klinik açıdan engelli olmayan 104 MS’li kişi dahil edilmiştir. Bu kişilerin EDSS puanı 1.5’in altındaydı.
Sonuçları ölçmek için kullanılan yöntemler:
- 25 Adım Yürüme Testi (T25FW)
- 6 Dakika Yürüme Testi (6MWT)
- Zamanlı Kalk ve Yürü Testi (TUG)
- 12 maddeli Multipl Skleroz Yürüyüş Ölçeği (MSWS-12)
- Tek Ayak Duruş Testi (SLS)
- Aktiviteye Özgü Denge Güven Ölçeği (ABC)
- Sembol Sayı Modaliteleri Testi (SDMT)
- Modifiye Yorgunluk Etki Ölçeği (MFIS)
- Beck Depresyon Envanteri-II (BDI-II)
- Son üç ayda yaşanan düşme sayılarının kayıtları
Sonuçlar
Yapılan bu çalışmaya katılan 104 MS’li kişiden %25’i son üç ayda en az bir kez düştüğünü bildirmiştir.
Testlerin sonuçları karşılaştırıldığında, düşme yaşayan kişilerde Zamanlı Kalk ve Yürü Testi (TUG) ve 12 maddeli Multipl Skleroz Yürüyüş Ölçeği (MSWS-12) sonuçları, düşmeyenlere kıyasla önemli ölçüde daha yüksekti. Düşme yaşayan kişiler bu noktada daha düşük Aktiviteye Özgü Denge Güven Ölçeği (ABC) puanına sahipti.
Yükselen Zamanlı Kalk ve Yürü Testi (TUG) ve 12 maddeli Multipl Skleroz Yürüyüş Ölçeği (MSWS-12) puanı ve azalma gösteren Aktiviteye Özgü Denge Güven Ölçeği (ABC) puanı, düşebilen hasta olarak sınıflandırılma riskinin artmasıyla ilişkilendirildi.
Mevcut bulgular, MS’li kişilerde klinik engelleri olmasa bile düşmenin sık görülen bir sorun olduğunu vurgulamaktadır. Bu nedenle, klinik uygulamada hastalığın erken evrelerinde düşmeyi önleme stratejileri de gereklidir.
Aktiviteye Özgü Denge Güven Ölçeği (ABC), 12 maddeli Multipl Skleroz Yürüyüş Ölçeği (MSWS-12) ve Zamanlı Kalk ve Yürü Testi (TUG), klinisyenler ve araştırmacılar tarafından klinik bir engel olmaksızın MS’li kişilerde potansiyel düşmelerini tahmin etmek için kullanılabilir.
Referanslar: