BartsMS’in detaylı raporuna geçmeden önce SBÜ Sancaktepe MS Birimi tarafından bu konu hakkında yapılan özetleyici açıklamayı sizlerle paylaşmak istiyoruz.
COVID aşılarının MS hastalarında risk oluşturmayacağı artık bilinen bir gerçek. Ülkemize de büyük ihtimal inaktif Çin aşısı Sinovac ve bir süre sonra da Biontech mRNA aşısı gelecek gibi görünüyor. Asıl olan aşıların ne zaman yapılabileceği.
Enjeksiyon, dimetil fumarat ve teriflunomid ve de natalizumab kullananlar hiçbir önlem almadan veya ilacına ara vermeden aşı olabilirler. Fakat ocrelizumab, cladribine, fingolimod ve de alemtuzumab kullanan hastalarımız aşı doğru zaman planlaması için hekimlerine başvurmalıdırlar.
Kullanıma girecek aşılardan sonra hastalarımıza daha net açıklamalarda bulunacağız.
SBÜ Sancaktepe MS Birimi
Aşağıda okuyacağınız rapor daha çok Pfizer-BioNTech, Moderna ve AstraZeneca-Oxford aşıları ile alakalıdır. Türkiye dışında yaşayan MS hastaları için önem taşıyabileceği ve genel bilgi açısından faydalı olabileceği için Türkçe’ye çevrilmiştir. Sinovac aşısı hakkında daha detaylı bir rapor yayınlandığı zaman, bunu da en kısa süre içerisinde sizlerle paylaşmaya çalışacağız.
BartsMS, COVİD-19 aşısı hakkında güncel açıklama
COVID-19 aşılarının artık kullanılabilir hale gelmesi harika bir haber. COVID-19 enfeksiyonu riskinizi azaltmak için grip aşısı yaptırmanız ve hükümetin tavsiyelerine özenle uymanız önemlidir.
Yeni COVID-19 aşıları, MS hastalığı modifiye edici bir tedavi (DMT) ile tedavi edilen MS’li bir kişide güvenli kabul edilir. MS hastaları için, COVID-19 aşısı hakkında yaygın olarak sorulan sorular şunları içerir:
- Aşı MS’i olumsuz etkiler mi?
- Bir DMT kullanıyorsam, etkili bir bağışıklık geliştirecek miyim?
- Kullandığım DMT ile ilgili herhangi bir değişiklik yapmam gerekiyor mu?
COVID-19 aşılarının her yaştan bireylerde, uzun süreli tıbbi rahatsızlıkları olanlarda ve diğer tedavileri alan kişilerde etkililik derecesi tam olarak araştırılmamıştır. Bilgi ve anlayışımız zaman içinde giderek artıyor olsa da, aşılama riskinin MS’li kişilere faydalarından daha ağır basmasını beklemiyoruz (şiddetli alerji öyküsü gibi ek özel durumları olan kişilerde nadir istisnalar olabilir).
COVID-19 aşısı MS’mi olumsuz etkiler mi?
Halihazırda mevcut olan aşıların test edildiği büyük denemelere, MS’li bazı kişiler dahil edildi. Buna ve İnfluenza (Grip) gibi MS’li kişilerde diğer enfeksiyonlara karşı yapılan aşılardan elde edilen kanıtlara dayanarak, COVID-19 aşısının MS hastası olmayanlara kıyasla MS hastaları üzerinde herhangi bir olumsuz etkisi olmasını beklemiyoruz.
Şu anda mevcut olan aşılar ya canlı değildir (Pfizer-BioNTech, Moderna) ya da canlıdır ancak çoğaltılamaz (AstraZeneca-Oxford).
Mevcut kanıtlara göre, bu aşamada mevcut olan tüm COVID-19 aşıları, bu nedenle, immüno-modülatör veya immüno-baskılayıcı ilaç alan kişilerde güvenli kabul edilmektedir.
DMT kullanıyorsam, etkili bir bağışıklık geliştirecek miyim (“Aşı bende işe yarayacak mı”)?
Bağışıklık sisteminizi etkileyen bir MS ilacı kullanmanın COVID-19’a karşı etkili bağışıklık geliştirme yeteneğinizi azaltıp azaltmayacağı konusunda bazı belirsizlikler devam etmektedir.
Bazı immünoterapilerle tedavi edilen MS’li kişilerin diğer aşılarına verilen yanıtı inceleyen çalışmalardan, bazı MS DMT’leri alan kişilerde aşılamanın ardından COVID-19’a karşı bağışıklık oluşumunun azalabileceğini düşünüyoruz. Ancak bu, aşılamanın etkili olmayacağı anlamına gelmez. Bağışıklık sistemi baskılanmış olsa bile, COVID-19 aşılamasından beklenen bir zarar yoktur (şiddetli alerjisi olan kişiler için istisnalar geçerli olabilir).
Kullandığım DMT (ilaç) ile ilgili herhangi bir değişiklik yapmam gerekiyor mu?
Genel olarak MS Society UK tarafından yayınlanan tavsiyelere katılıyoruz ve burada belirli MS ilaçları hakkında ayrıntılı bilgi veriyoruz:
- Kullanımda olan DMT’lerin çoğunun aşıların etkinliğini azaltacağına inanmak için hiçbir nedenimiz yok. Bu, glatiramer asetat (Copaxone, Brabio), teriflunomid (Aubagio), dimetil fumarat (Tecfidera), beta interferon (Avonex, Betaferon, Rebif, Extavia) ve natalizumab’ı (Tysabri) kapsar.
- Diğer DMT’ler:
- İlk kez ocrelizumab (Ocrevus), fingolimod (gilenya), siponimod (Mayzent), alemtuzumab (Lemtrada), ve cladribine (Mavenclad) almayı planlıyorsanız, doktorunuzla bu MS tedavilerinden herhangi birine başlamadan önce en azından ilk doz aşıyı almanın tercih edilip edilmeyeceğini görüşmelisiniz. Bu, özel koşullarınıza bağlı olacaktır ve aldığınız kesin tavsiye diğer insanlardan farklı olabilir. Önerdiğimiz program, alacağınız aşıya bağlıdır:
- Astra-Zeneca / Oxford aşısı olacaksanız, ilk doz MS tedavinize başlamadan 2-4 hafta önce verilmelidir. İkinci doz MS tedavinize başladıktan en az 3 ay sonra verilmelidir.
- BioNTech / Pfizer veya Moderna aşısını alacaksanız, bu aşıların ilk dozu 5-7 hafta ve ikinci doz MS tedavinize başlamadan 2-4 hafta önce verilmelidir. Bu şekilde aşılama, MS tedaviniz başlamadan önce tamamlanacaktır.
- Uygulanan iki doz arasındaki gecikmede yukarıdaki fark, BioNTech / Pfizer ve Moderna aşılarının (3 veya 4 haftalık ara) ve Artra-Zeneca / Oxford aşısının farklı deneme verilerinden kaynaklanmaktadır (3 aya kadar ara).
- Şu an yukarıdaki MS ilaçlarından biriyle tedavi görüyorsanız, aşağıdakileri öneriyoruz:
- Fingolimad & Siponimod: MS hastalığı olmayan popülasyona göre size tahsis edilen aşıyı (BioNTech / Pfizer, Moderna veya Artra-Zeneca / Oxford) alın. COVID-19 aşısına karşı azalmış yanıt görülebilmekle birlikte, fingolimod veya siponimod ile tedavinin kesilmesi tavsiye edilmez.
- Alemtuzumab & Cladribine: Son tedavi kürünüzle COVID-19 aşısını almanız arasında en az 3 aylık bir boşluk bırakın.
- Astra-Zeneca / Oxford aşısının ilk dozunu alemtuzumab veya kladribine başlamadan önce aldıysanız, aşının 2. dozunu almadaki gecikme, alemtuzumab veya kladribin kürünüzden en az 3 ay sonra olmalıdır.
- BioNTech / Pfizer veya Moderna aşısı alacaksanız, aşının 1. dozunu alma gecikmesi en az 3 ay olmalıdır, 2. doz 3 hafta sonra verilmelidir.
- İkinci bir Alemtuzumab veya Cladribine kürüne ihtiyacınız varsa, MS doktorunuzla konuşmanızı öneririz. Çoğunlukla, 2. tedavi kürü birkaç ay süreyle güvenli bir şekilde ertelenebilir, böylece MS tedavinizin bir sonraki küründen en az 2 hafta önce COVID-19 aşılamanızı tamamlama esnekliği sağlar.
- Ocrelizumab: Bağışıklık sisteminizin COVID-19 aşısına en iyi yanıtını almasını sağlamak için, ocrelizumab infüzyon programınıza göre aşılama zamanlamasının aşağıdaki şekilde ayarlanmasını öneririz:
- Astra-Zeneca / Oxford aşısı:
Birinci doz, son ocrelizumab infüzyonunuzdan (İnfüzyon A) yaklaşık 5 ay sonra ve sonraki ocrelizumab infüzyonunuzdan en az 2 hafta önce (İnfüzyon B) verilmelidir.
İkinci doz, infüzyon B’den en az 3 ay sonra ve sonraki infüzyondan en az 2 hafta önce verilmelidir. - BioNTech / Pfizer veya Moderna aşıları:
Birinci doz, son ocrelizumab infüzyonunuzdan yaklaşık 4 ay sonra verilmelidir.
İkinci doz, 3-4 hafta sonra ve bir sonraki ocrelizurnab infüzyonunuzdan en az 2 hafta önce verilmelidir.
- Astra-Zeneca / Oxford aşısı:
- İlk kez ocrelizumab (Ocrevus), fingolimod (gilenya), siponimod (Mayzent), alemtuzumab (Lemtrada), ve cladribine (Mavenclad) almayı planlıyorsanız, doktorunuzla bu MS tedavilerinden herhangi birine başlamadan önce en azından ilk doz aşıyı almanın tercih edilip edilmeyeceğini görüşmelisiniz. Bu, özel koşullarınıza bağlı olacaktır ve aldığınız kesin tavsiye diğer insanlardan farklı olabilir. Önerdiğimiz program, alacağınız aşıya bağlıdır:
Dip not: bu rapor Pfizer-BioNTech, Moderna ve AstraZeneca-Oxford aşıları ve İngiltere’de öngörülen uygulama ile alakalıdır. Sizin için en uygun planlamayı kendi MS doktorunuz ile görüşmeyi lütfen ihmal etmeyin.
MSguncel.com
Referanslar: