Doç. Dr. Meral SEFEROĞLU
S.B.Ü. Bursa Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi
Dokuz Delikli Çivi Testi (9-HPT), el becerisini ölçmek için kullanılan standartlaştırılmış bir değerlendirmedir. Multipl Skleroz’un yanı sıra inme, Parkinson hastalığı, beyin yaralanması veya motor fonksiyonu etkileyebilecek diğer sorunları olan kişilere yöneliktir.
MS’te günlük yaşamı etkileyebilecek düzeyde üst ekstremite fonksiyon kayıpları görülebilmektedir. Üst ekstremite fonksiyonlarına odaklandığımızda, ince motor hareket kaybı, nesneleri kaldırma ve taşıma güçlüğü, yazma becerisinde azalma gibi belirtiler ortaya çıkabilmektedir. Araştırmalara göre, MS hastalarını en çok zorlayan aktiviteler arasında tırnak kesme, çekiç kullanma, meyve-sebze soyma, ilikleme, kartları karıştırma ve dağıtma yer almaktadır. Bu motor işlev bozuklukları, günlük yaşam aktivitelerinin aksamına ve yaşam kalitesinde azalmaya neden olabilmektedir.
MS polikliniklerinde, üst ekstremite fonksiyonlarının değerlendirilmesi için sıkça 9 delikli çivi testi kullanılmaktadır. Bu test, el becerisi dışında göz koordinasyonu, görsel mekânsal beceriler ve motor öğrenme becerilerini değerlendirmeye olanak sağlar.
9 Delikli Çivi Testi Yapılışı
- Test, dokuz çubuk ve dokuz delik içeren bir bloktan oluşmaktadır.
- Hastadan, ayrı bir bölümde bulunan çubukları tek tek alıp deliklere mümkün olan en hızlı şekilde yerleştirmesi ve aynı hızda geri toplaması istenir.
- Hastanın bu işlemi ne kadar sürede tamamladığı ölçülür.
- Hastanın sağ ve sol eli için aynı işlemleri ikişer kere yapması istenir.
- Puanlama sistemi, her el için elde edilen değerlerin ortalaması alınarak genel bir ortalama değeri elde edilir.
- Ölçülen bu değer hastanın dosyasına kaydedilir.
9 Delikli Çivi Testi, MS hastalarının üst ekstremite fonksiyonlarını değerlendirmek ve tedavi planlarını belirlemek için etkili bir araç olarak kullanılmaktadır. Test sonuçları, hastanın ilerleme durumunu izlemek ve tedavi stratejilerini güncellemek adına önemli bilgiler sağlar.
Değerlendirme, bir hekim tarafından gerçekleştirilmelidir ve bireysel sonuçlar farklılık gösterebilir. Bu nedenle, hastaların kendi sonuçlarını değerlendirmesi veya diğer MS hastalarının sonuçlarıyla karşılaştırması önerilmemektedir.