Yeni yayınlanan bir çalışmaya göre ataklarla seyreden Multipl Skleroz’u (RRMS) olan kişilerde hastalık modifiye edici tedavilerin (DMT’ler) uzun süreli kullanımı, daha kısa tedavilere kıyasla faydalı bir kümülatif etkiye sahip olduğunu, geri dönüşü olmayan sakatlığın gelişimini ve olası ikincil ilerleyen MS’e (SPMS) dönüşümü geciktirdiği tespit edilmiştir.
DMT nedir?
Disease Modifying Therapy (Hastalık Modifiye Edici Tedavi), Multipl Skleroz’da kullanılan ilaçların genel ismidir. Bu tedaviler MS’i ortadan kaldıracak tedaviler değildir, ancak bir kişinin ne kadar atak geçirdiğini ve ne kadar ciddi olduklarını azaltabilirler. Ayrıca, zamanla oluşan hasarı da yavaşlatabilirler.
“Cumulative effects of therapies on disability in relapsing multiple sclerosis” adlı çalışma, Multiple Sclerosis Journal‘da yayınlandı.
Model, ağırlıklı kümülatif maruziyet (WCE) ölçütü olarak adlandırılan bir değer oluşturmak için DMT maruziyetini, dozunu ve geçmiş maruziyet zamanlamasını içerir.
Fransa’daki araştırmacılar, zaman içinde DMT’ye maruz kalma ile mevcut geri dönüşü olmayan sakatlık riski ve SPMS’ye dönüşüm arasındaki ilişkileri tahmin etmek için RRMS’li 2.285 yetişkin hastanın tıbbi kayıtlarını analiz etmek için WCE ölçümünü kullandı. RRMS’li bazı hastaların zamanla SPMS’e geçiş yapabildiği bilinmektedir.
Katılımcılar ve DMT kullanımı hakkında
- Ortlama yaş: 33.4
- Ortlama takip süresi: 14.9 yıl
- %75 Kadın – %25 Erkek
- %78.6 hasta takip sırasında en az bir DMT kullandı
- %57.1 hasta takip sırasında en az iki veya daha fazla DMT kullandı
- %40.2 hasta takip sırasında en az üç veya daha fazla DMT kullandı
- Analiz, üç ila 20 yıl önce alınan DMT’lere odaklandı.
Sonuçlar
Sonuçlar, beş yıldan uzun süredir DMT kullanımının zaman içinde kümülatif bir koruyucu etki ile ilişkili olduğunu gösterdi.
Eğer bir hasta 15 yıl önce DMT’ye başlamışsa 10 yıllık bir tedavi süreci, 2 yıllık bir tedavi süreciyle karşılaştırıldığında, mevcut geri dönüşü olmayan bir sakatlık geliştirme riskinde % 36’lık bir azalmaya yol açmıştır.
Araştırmacılar, “uzun vadeli DMT kullanımının bu nedenle, aynı zamanda kısa bir süre için reçete edilen DMT’den daha faydalı olduğunu” öne sürdü.
Ayrıca, geri dönüşü olmayan sakatlık riski, 20 yıl önce başlayan 15 yıllık sürekli DMT kullanımı, 10 yıl önce başlayan beş yıllık DMT kullanımına göre % 26 azaldı. Yedi yıl önce başlayan iki yıllık sürekli DMT kullananlara göre de bu risk % 38 daha düşüktü.
Bu nedenle araştırmacılar, “DMT’nin kullanımı ne kadar erken ve uzun olursa, geri dönüşü olmayan bir EDSS 4’e ulaşma riski o kadar düşük olur” diye yazdı.
Ayrıca, tedavi edilmeyen hastalara kıyasla, 10 yıl önce başlayarak, beş yıl boyunca sürekli tedavi görenlerde mevcut kalıcı sakatlık riskinde % 24 azalma vardı.
İstatistiksel bir analiz, geri döndürülemez sakatlıkla önemli ölçüde ilişkili risk faktörlerinin cinsiyet, mevcut yaş, çalışmanın başlangıcında geri dönüşü olmayan EDSS skoru, tedavini süresi ve takip sırasındaki kümülatif atak sayısı olduğunu buldu.
Her bir yıllık yaş artışı için, atak yaşayan hastalarda geri dönüşü olmayan EDSS 4 riski de artmıştır.
SPMS’de ilerlemeyle ilgili olarak, geçmişte beş yıldan uzun süredir DMT kullanımı, risk üzerinde önemli bir koruyucu ve kümülatif etkiye sahipti.
Burada, SPMS geliştirme riski, 15 yıl önce başlayan 10 yıl boyunca sürekli tedavi gören katılımcılar için, aynı anda başlayarak iki yıl boyunca tedavi edilenlere kıyasla % 45 daha düşüktü. Bilim insanları, “DMT’nin daha uzun süresinin mevcut risk üzerinde faydalı bir kümülatif etkisi oldu” diye yazdı.
Ekip, erken tedavi verilerini, tedavi süresiyle birleştirdiğinde, 20 yıl önce başlayan ve 15 yıl boyunca tedavi edilenler için SPMS riskinde, 10 yıl önce başlayan ve beş yıl boyunca tedavi edilenlere göre % 34 azalma oldu.
Tedavi edilmeyen hastalarla karşılaştırıldığında, daha sonra veya uzun süreli DMT tedavisi de, 10 yıl önce başlayan ve beş yıl boyunca DMT verilenlerde % 31 azalma ve 15 yıl önce başlayan tedavi için % 54 daha düşük risk ile mevcut riski önemli ölçüde etkiledi.
Ekipler şunu vurguluyor:
RRMS’de uzun süreli DMT kullanımı, erken kullanımlardan daha güçlü ve faydalı kümülatif bir etkiye sahiptir ve orta derecede sakatlığın ortaya çıkmasını ve SPMS’e dönüşümü geciktirir.
Referanslar:
- Cumulative effects of therapies on disability in relapsing multiple sclerosis
- Multiple Sclerosis Journal
- Multiple Sclerosis News Today
Her rahatsızlıkta olduğu gibi Multipl Skleroz için de doğru ve düzenli tedavi büyük önem taşımaktadır. Tedaviniz ve ya tedaviler hakkında bilgi almak için lütfen hekiminize danışınız.
MS Güncel