Page 1 - MS'te Mesane Disfonksiyonu ve Rehabilitasyonu Bülteni

MS’TE

MESANE

DİSFONKSİYONU

VE REHABİLİTASYONU

Uzm. Fzt. Şahika Ocak
Doç. Dr. Serkan Demir
Uzm. Dr. İpek Güngör Doğan
Uzm. Dr. Damla Çetinkaya Tezer

- Tolteridon tartarat; (Detrusitol 1 mg tablet, SR 4 mg kapsül) - Tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonlarının yönetimi konusunda bir Pelvik taban kaslarının fonksiyonlarını gerçekleştirebilmesi için Pelvik taban rehabilitasyonu,
günde 2 kez 2 mg dozunda ya da uzun salınımlı formu için günde görüş birliği yoktur. Ancak şiddetli enfeksiyonlar ilerleyip her iki vücuttaki diğer kaslar gibi kuvvetli ve yeterince kasılabiliyor olması
1 kez 4 mg dozunda kullanılır. cinsiyette ciddi böbrek enfeksiyonlarına dönüşebilmektedir. Bu gerekir. 1. Mesane eğitimi
nedenle ciddi takibi gerekir. 2. Pelvik taban kaslarının yeniden eğitimi - Kegel Egzersizi
- Propanteline; (Bantinova 15 mg draje), günde 4 kez 15 mg Pelvik taban kasları MS’in 3. Biofeedback
dozunda kullanılır. İşeme güçlüğü olan hastalarda tedavi; yarattığı patolojiye (yukarıda 4. Elektriksel stimülasyonu
detaylıca ele alınmıştır) ek olarak
- Botulinum toksin; şiddetli aşırı aktif mesane bulguları olan - Temiz aralıklı kateterizasyon (TAK); ince esnek ve kaygan bir veya başka bir çok nedenden Gibi uygulamaları içermektedir.
hastalarda son basamak olarak önerilir. sonda ile idrar torbasına girerek idrarın boşaltılması işlemidir, dolayı zayıflayabilir.
1. MESANE EĞİTİMİ
İdrarı boşaltma güçlüğü olan hastalarda prostat büyümesi - Uzun süreli kateterizasyon; idrar torbasına uzun süreli kalıcı
tedavisinde kullanılan alfa bloker ilaçlar kullanılabilir. sonda yerleştirilmesi işlemidir, artık TAK mümkün değilse önerilir. • Günlük idrar miktarı 1200-1600 ml olmalıdır.

- Prazosin (Minipress, Vasoflex, Lantopres, Hypovase) - Suprapubik vibrasyon; karın ön duvarına yerleştirilen bir uyarıcı Bunlardan bazıları aşağıda listelenmiştir: • Kronik öksürük ve kabızlık
- Terazosin (Teranar 5 mg tb) (stimülatör) ile idrar torbası üzerinde titreşimler oluşturarak idrar idrar kaçırmayı artırır.
- Doksazosin (Cardura 4 mg tb) torbasının boşalmasını kolaylaştırma işlemidir, idrar boşaltma • Gebelik ve doğum sırasında oluşan kas hasarı Bu nedenle tedavi edilmesi gereklidir.
- Tamsülosin; (Flomax 0,4 mg tb) günde 1 kez 0,4 mg, gerekirse güçlüğü olan hastalarda kullanılabilir ve kullanımı sınırlıdır. • Hormonel değişiklikler
2-4 hafta sonra günde bir kez 0,8 mg kullanılabilir • Prostat ameliyatı • Kilo fazlalığı varsa kilo verilmeli,
Çok nadir olarak özellikle tedavilere dirençli bazı hastalarda • Pelvik travma veya cerrahi sigara kullanımı varsa bırakılmalıdır.
Sık idrara çıkma şikayeti olan hastalarda; üroloji ile iş birliği yapılarak cerrahi tedaviler de • Kabızlık
uygulanabilmektedir. • Sürekli öksürük • Sıvı gıdalar ve lifli besinlerin alınması kabızlığı önler. Kola, kahve,
- Desmopressin; (Minirin 0,1 ve 0,2 mg tablet, 1 mg/mL burun • Obezite veya fazla kilolu olmak çay, çikolata ve alkol idrar yapma ihtiyacını artırabilir bu nedenle
spreyi ) antidiüretik hormondur. Oral form için önerilen doz günde 1 B. KONVANSİYONEL TEDAVİLER • Tekrarlanan ağır kaldırma diyetten çıkarılmalıdır.
kez 100-400 μg yani 0,1-0,4 mg. Burun spreyi için önerilen doz • Egzersiz eksikliği
günde 1 kez 10-40 μg, 1 doz sprey 10 μg’ye denk gelmektedir. GENEL BİLGİLENDİRME Zamanlı İşeme Programı- Mesane Eğitimi
Pelvik Taban Rehabilitasyonu
İdrar yolu enfeksiyonlarında görülen işeme sorunlarının Pelvik Taban Kasları • İdrar Takibi ve Zamanlı İşeme
tedavisi; Üriner, bağırsak ve cinsel işlev bozuklukları
Pelvik taban kasları, vücudun arkasındaki kuyruk sokumu MS’li bireylerde en sık görülen ve Üç günlük idrar takvimi tamamlanır (idrar yapılan saatler not alınır)
- Hastada idrar yaparken yanma, sık idrara çıkma gibi kemiğinden öndeki kasık kemiğine uzanan hamak şeklindeki engelleyici pelvik taban bozukluklarıdır. Günlük idrar takviminden, idrar yapmalar arasındaki en kısa zaman
yakınmalara yol açan idrar yolu enfeksiyonları geniş spektrumlu kaslardır. Bu kaslar idrar, dışkı ve gazın geçişini kontrol ederek Pelvik taban işlev bozukluğu MS'li kişilerde bulunur.
antibiyotikler ile tedavi edilir ve kültür sonucuna göre tedavi mesaneyi ve bağırsak bölgesini desteklerler. Ayrıca cinsel günlük yaşam aktivitelerinin performansını,
düzenlenir. fonksiyonun korunmasında da önemli rolleri vardır. yürümeyi ve yaşam kalitesini olumsuz İdrar yapmalar ya da kaçırmalar arasında 1 saatten daha uzun bir
yönde etkilemektedir. süre varsa, gün içerisinde 60 dakikada bir idrar yaparak eğitim
programına başlanır. İdrarınız gelmese dahi 60 dakikada bir tuvalete
gidilip idrar yapmaya çalışılmalıdır.

başlayın. Kegel egzersizlerini ayakta yapmak idrar tutma detaylıca anlattığımız gibi kasın. Ardından gevşeyin. Hareketi aynı Gelişmiş pelvik taban egzersizleri genellikle ayakta yapılır. Çünkü Kegel egzersizlerini yaptıktan sonra pelvik taban kaslarını esnetip
kontrolünüzü daha çok geliştirmenizi sağlayacaktır. şekilde tekrarlayın. pelvik taban kaslarının, dik durma pozisyonunda yerçekimi rahatlatmak için;
kuvvetine karşı pelvik içeriğin ağırlığını kaldırarak daha fazla
Yukarıda açıklanan yavaş kasılmaları yaptıktan sonra, 5-10 kere çok Aynı egzersizi yan yatarak veya yüzüstü yatarak da yapabilirsiniz. çalışması gerekir. 1. Derin diyafram solunumu yapın:
hızlı kasılma (sıkıştırma) yapın. Elinizi göğüs kafesinin bittiği sınıra yakın
Ayakta durma aynı zamanda pelvik taban egzersizleri için en iyi karnınızın üzerine yerleştirin ve elinizin altına
Hızlı kasılmalar, idrar çıkışını hızla durdurarak idrar kaçırmayı 2. Dik Oturmak fonksiyonel eğitim pozisyonudur. Çünkü bu pozisyon, gün boyunca burundan derin nefes alın.
önlemeye yardımcı olabilir. ayakta dururken veya yürürken pelvik taban kaslarının çalışması Yavaşça ağızdan nefes verin.
Sırt üstü yapılan egzersizlerde kontrol sağlandıktan sonra oturma gereken pozisyondur. Ayrıca idrar kaçırmalar genellikle ayaktayken Hareketi 2-3 defa tekrarlayın.
Kegel Egzersizleri İçin En İyi 3 Pozisyon pozisyonuna geçilir. Bu pozisyonda egzersiz yapmak ayakta olur. Bu nedenle ayakta yapılan Kegel egzersizleri idrar kaçırma için
yapmaktan daha kolay fakat sırt üstü yatarak yapmaktan daha önemlidir.
İlerleyen pelvik taban egzersiz pozisyonları, pelvik taban kaslarına zordur. Çünkü pelvik taban kasları üzerinde daha fazla kontrol 2. Child’s Pose pozisyonunda esneyin:
etki eden yerçekiminin direnç kuvvetini kademeli olarak artıran gerektirir. Bu pozisyonda egzersiz yaparken yatarak ve oturarak yapılan Görseldeki W pozisyonuna gelin ve
pelvik egzersiz pozisyonlarını içerir. pozisyonlardaki gibi karın, sırt ve bacak kaslarının kasılmadığından 10 sn bekleyin. Hareketi 2-3 defa tekrarlayın.
Egzersizin Pozisyonu ve Yapılışı: emin olun.

Bu pozisyonu kullanırken, pelvik taban kas Ayakta, rahat olduğunuz pozisyonda, aynı sırt üstü yatar
hareketini optimize etmek için sandalyenin pozisyonda olduğu gibi pelvik taban kaslarını kasın. Bir süre
ucuna doğru oturun. bekleyin ve gevşeyin. 3. Happy Baby pozisyonunda esneyin:
Görseldeki pozisyona gelin ve
Sırt üstü yapılan egzersizlerdeki gibi karın, Kegel egzersizini ayakta dururken, oturup kalkarken veya yürürken 10 sn bekleyin. Hareketi 2-3 defa tekrarlayın.
sırt, kalça ve bacak kaslarını kullanmadan yaparak ilerleme kaydedebilirsiniz.
1. Uzanmak pelvik taban kaslarınızı sıkın.
Pelvik kaslarınızı doğru kullanmayı öğrendiğinizde Kegel egzersizini
Pelvik taban egzersizlerine yeni başlayanlar için en iyi pozisyon Bu egzersiz sırasında anüs ve perine bölgesinin çekilerek oturma günlük aktiviteleriniz sırasında veya egzersiz yaparken rahatlıkla
genellikle uzanmaktır. Bu pozisyon kolay bir başlangıçtır çünkü, yüzeyinden uzaklaştığını hissedeceksiniz. Bir süre bekledikten sonra yapabilirsiniz. 4. Yogi squat pozisyonunda esneyin:
pelvik taban kaslarının ve pelvik içeriğin ağırlığının dik pozisyonlarda gevşeyin. Görseldeki pozisyona gelin ve
meydana gelen yerçekimine karşı kaldırılmasını önler. 10 sn bekleyin. Hareketi 2-3 defa tekrarlayın.
3. Ayakta Durmak
Egzersizin Pozisyonu ve Yapılışı:
Çoğu insan Kegel egzersizlerini yatakta
Dizler bükülmüş olarak sırt üstü yatın. yatarken veya sandalyede otururken
(aşağıda gösterilmiştir) Karın, sırt, yapmayı tercih eder fakat bu egzersizler 5. Sphinx pozisyonu:
kalça ve bacak kaslarınızı kasmadan kendinizi rahat hissettiğiniz Ör: Diş fırçalarken, tv izlerken, masa başında çalışırken, çömelip pozisyona gelin ve 10 sn bekleyin.
pelvik taban kaslarını yukarıda herhangi bir pozisyonda yapılabilir. yerden bir şey alırken ya da bacak veya karın antrenmanı yaparken Hareketi 2-3 defa tekrarlayın.
Kegel egzersizini kolaylıkla yapabilirsiniz.

4. ELEKTRİK STİMÜLASYONU

Elektrik stimülasyonu stres ve/veya sıkışma üriner inkontinans
tedavisinde kullanılan, basit, girişimsel olmayan, ucuz bir tedavi
modalitesidir.

Amaç, vajina veya anüse yerleştirilen elektrotlarla pudental sinirin
uyarılmasıdır.

Farklı frekansta akımlar değişik şekillerde kullanılabilinir. Hasta 3-4
seanstan sonra hangi kasını kasabileceğini öğrenebilmektedir.
Perinenin yukarıya doğru hareketi egzersizin doğru yapıldığına
işarettir.