Page 8 - MS'te Mesane Disfonksiyonu ve Rehabilitasyonu Bülteni

- Tolteridon tartarat; (Detrusitol 1 mg tablet, SR 4 mg kapsül)
günde 2 kez 2 mg dozunda ya da uzun salınımlı formu için günde
1 kez 4 mg dozunda kullanılır.
- Propanteline; (Bantinova 15 mg draje), günde 4 kez 15 mg
dozunda kullanılır.
- Botulinum toksin; şiddetli aşırı aktif mesane bulguları olan
hastalarda son basamak olarak önerilir.
İdrarı boşaltma güçlüğü olan hastalarda prostat büyümesi
tedavisinde kullanılan alfa bloker ilaçlar kullanılabilir.
- Prazosin (Minipress, Vasoflex, Lantopres, Hypovase)
- Terazosin (Teranar 5 mg tb)
- Doksazosin (Cardura 4 mg tb)
- Tamsülosin; (Flomax 0,4 mg tb) günde 1 kez 0,4 mg, gerekirse
2-4 hafta sonra günde bir kez 0,8 mg kullanılabilir
Sık idrara çıkma şikayeti olan hastalarda;
- Desmopressin; (Minirin 0,1 ve 0,2 mg tablet, 1 mg/mL burun
spreyi ) antidiüretik hormondur. Oral form için önerilen doz günde 1
kez 100-400 μg yani 0,1-0,4 mg. Burun spreyi için önerilen doz
günde 1 kez 10-40 μg, 1 doz sprey 10 μg’ye denk gelmektedir.
İdrar yolu enfeksiyonlarında görülen işeme sorunlarının
tedavisi;
- Hastada idrar yaparken yanma, sık idrara çıkma gibi
yakınmalara yol açan idrar yolu enfeksiyonları geniş spektrumlu
antibiyotikler ile tedavi edilir ve kültür sonucuna göre tedavi
düzenlenir.
4
başlayın. Kegel egzersizlerini ayakta yapmak idrar tutma
kontrolünüzü daha çok geliştirmenizi sağlayacaktır.
Yukarıda açıklanan yavaş kasılmaları yaptıktan sonra, 5-10 kere çok
hızlı kasılma (sıkıştırma) yapın.
Hızlı kasılmalar, idrar çıkışını hızla durdurarak idrar kaçırmayı
önlemeye yardımcı olabilir.
Kegel Egzersizleri İçin En İyi 3 Pozisyon
İlerleyen pelvik taban egzersiz pozisyonları, pelvik taban kaslarına
etki eden yerçekiminin direnç kuvvetini kademeli olarak artıran
pelvik egzersiz pozisyonlarını içerir.
1. Uzanmak
Pelvik taban egzersizlerine yeni başlayanlar için en iyi pozisyon
genellikle uzanmaktır. Bu pozisyon kolay bir başlangıçtır çünkü,
pelvik taban kaslarının ve pelvik içeriğin ağırlığının dik pozisyonlarda
meydana gelen yerçekimine karşı kaldırılmasını önler.
Egzersizin Pozisyonu ve Yapılışı:
Dizler bükülmüş olarak sırt üstü yatın.
(aşağıda gösterilmiştir) Karın, sırt,
kalça ve bacak kaslarınızı kasmadan
pelvik taban kaslarını yukarıda
4. ELEKTRİK STİMÜLASYONU
Elektrik stimülasyonu stres ve/veya sıkışma üriner inkontinans
tedavisinde kullanılan, basit, girişimsel olmayan, ucuz bir tedavi
modalitesidir.
Amaç, vajina veya anüse yerleştirilen elektrotlarla pudental sinirin
uyarılmasıdır.
Farklı frekansta akımlar değişik şekillerde kullanılabilinir. Hasta 3-4
seanstan sonra hangi kasını kasabileceğini öğrenebilmektedir.
Perinenin yukarıya doğru hareketi egzersizin doğru yapıldığına
işarettir.
- Tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonlarının yönetimi konusunda bir Pelvik taban kaslarının fonksiyonlarını gerçekleştirebilmesi için Pelvik taban rehabilitasyonu,
görüş birliği yoktur. Ancak şiddetli enfeksiyonlar ilerleyip her iki vücuttaki diğer kaslar gibi kuvvetli ve yeterince kasılabiliyor olması
cinsiyette ciddi böbrek enfeksiyonlarına dönüşebilmektedir. Bu gerekir. 1. Mesane eğitimi
nedenle ciddi takibi gerekir. 2. Pelvik taban kaslarının yeniden eğitimi - Kegel Egzersizi
Pelvik taban kasları MS’in 3. Biofeedback
İşeme güçlüğü olan hastalarda tedavi; yarattığı patolojiye (yukarıda 4. Elektriksel stimülasyonu
detaylıca ele alınmıştır) ek olarak
- Temiz aralıklı kateterizasyon (TAK); ince esnek ve kaygan bir veya başka bir çok nedenden Gibi uygulamaları içermektedir.
sonda ile idrar torbasına girerek idrarın boşaltılması işlemidir, dolayı zayıflayabilir.
1. MESANE EĞİTİMİ
- Uzun süreli kateterizasyon; idrar torbasına uzun süreli kalıcı
sonda yerleştirilmesi işlemidir, artık TAK mümkün değilse önerilir. • Günlük idrar miktarı 1200-1600 ml olmalıdır.
- Suprapubik vibrasyon; karın ön duvarına yerleştirilen bir uyarıcı Bunlardan bazıları aşağıda listelenmiştir: • Kronik öksürük ve kabızlık
(stimülatör) ile idrar torbası üzerinde titreşimler oluşturarak idrar idrar kaçırmayı artırır.
torbasının boşalmasını kolaylaştırma işlemidir, idrar boşaltma • Gebelik ve doğum sırasında oluşan kas hasarı Bu nedenle tedavi edilmesi gereklidir.
güçlüğü olan hastalarda kullanılabilir ve kullanımı sınırlıdır. • Hormonel değişiklikler
• Prostat ameliyatı • Kilo fazlalığı varsa kilo verilmeli,
Çok nadir olarak özellikle tedavilere dirençli bazı hastalarda • Pelvik travma veya cerrahi sigara kullanımı varsa bırakılmalıdır.
üroloji ile iş birliği yapılarak cerrahi tedaviler de • Kabızlık
uygulanabilmektedir. • Sürekli öksürük • Sıvı gıdalar ve lifli besinlerin alınması kabızlığı önler. Kola, kahve,
• Obezite veya fazla kilolu olmak çay, çikolata ve alkol idrar yapma ihtiyacını artırabilir bu nedenle
B. KONVANSİYONEL TEDAVİLER • Tekrarlanan ağır kaldırma diyetten çıkarılmalıdır.
• Egzersiz eksikliği
GENEL BİLGİLENDİRME Zamanlı İşeme Programı- Mesane Eğitimi
Pelvik Taban Rehabilitasyonu
Pelvik Taban Kasları • İdrar Takibi ve Zamanlı İşeme
Üriner, bağırsak ve cinsel işlev bozuklukları
Pelvik taban kasları, vücudun arkasındaki kuyruk sokumu MS’li bireylerde en sık görülen ve Üç günlük idrar takvimi tamamlanır (idrar yapılan saatler not alınır)
kemiğinden öndeki kasık kemiğine uzanan hamak şeklindeki engelleyici pelvik taban bozukluklarıdır. Günlük idrar takviminden, idrar yapmalar arasındaki en kısa zaman
kaslardır. Bu kaslar idrar, dışkı ve gazın geçişini kontrol ederek Pelvik taban işlev bozukluğu MS'li kişilerde bulunur.
mesaneyi ve bağırsak bölgesini desteklerler. Ayrıca cinsel günlük yaşam aktivitelerinin performansını,
fonksiyonun korunmasında da önemli rolleri vardır. yürümeyi ve yaşam kalitesini olumsuz İdrar yapmalar ya da kaçırmalar arasında 1 saatten daha uzun bir
yönde etkilemektedir. süre varsa, gün içerisinde 60 dakikada bir idrar yaparak eğitim
programına başlanır. İdrarınız gelmese dahi 60 dakikada bir tuvalete
gidilip idrar yapmaya çalışılmalıdır.
detaylıca anlattığımız gibi kasın. Ardından gevşeyin. Hareketi aynı Gelişmiş pelvik taban egzersizleri genellikle ayakta yapılır. Çünkü Kegel egzersizlerini yaptıktan sonra pelvik taban kaslarını esnetip
şekilde tekrarlayın. pelvik taban kaslarının, dik durma pozisyonunda yerçekimi rahatlatmak için;
kuvvetine karşı pelvik içeriğin ağırlığını kaldırarak daha fazla
Aynı egzersizi yan yatarak veya yüzüstü yatarak da yapabilirsiniz. çalışması gerekir. 1. Derin diyafram solunumu yapın:
Elinizi göğüs kafesinin bittiği sınıra yakın
Ayakta durma aynı zamanda pelvik taban egzersizleri için en iyi karnınızın üzerine yerleştirin ve elinizin altına
2. Dik Oturmak fonksiyonel eğitim pozisyonudur. Çünkü bu pozisyon, gün boyunca burundan derin nefes alın.
ayakta dururken veya yürürken pelvik taban kaslarının çalışması Yavaşça ağızdan nefes verin.
Sırt üstü yapılan egzersizlerde kontrol sağlandıktan sonra oturma gereken pozisyondur. Ayrıca idrar kaçırmalar genellikle ayaktayken Hareketi 2-3 defa tekrarlayın.
pozisyonuna geçilir. Bu pozisyonda egzersiz yapmak ayakta olur. Bu nedenle ayakta yapılan Kegel egzersizleri idrar kaçırma için
yapmaktan daha kolay fakat sırt üstü yatarak yapmaktan daha önemlidir.
zordur. Çünkü pelvik taban kasları üzerinde daha fazla kontrol 2. Child’s Pose pozisyonunda esneyin:
gerektirir. Bu pozisyonda egzersiz yaparken yatarak ve oturarak yapılan Görseldeki W pozisyonuna gelin ve
pozisyonlardaki gibi karın, sırt ve bacak kaslarının kasılmadığından 10 sn bekleyin. Hareketi 2-3 defa tekrarlayın.
Egzersizin Pozisyonu ve Yapılışı: emin olun.
Bu pozisyonu kullanırken, pelvik taban kas Ayakta, rahat olduğunuz pozisyonda, aynı sırt üstü yatar
hareketini optimize etmek için sandalyenin pozisyonda olduğu gibi pelvik taban kaslarını kasın. Bir süre
ucuna doğru oturun. bekleyin ve gevşeyin. 3. Happy Baby pozisyonunda esneyin:
Görseldeki pozisyona gelin ve
Sırt üstü yapılan egzersizlerdeki gibi karın, Kegel egzersizini ayakta dururken, oturup kalkarken veya yürürken 10 sn bekleyin. Hareketi 2-3 defa tekrarlayın.
sırt, kalça ve bacak kaslarını kullanmadan yaparak ilerleme kaydedebilirsiniz.
pelvik taban kaslarınızı sıkın.
Pelvik kaslarınızı doğru kullanmayı öğrendiğinizde Kegel egzersizini
Bu egzersiz sırasında anüs ve perine bölgesinin çekilerek oturma günlük aktiviteleriniz sırasında veya egzersiz yaparken rahatlıkla
yüzeyinden uzaklaştığını hissedeceksiniz. Bir süre bekledikten sonra yapabilirsiniz. 4. Yogi squat pozisyonunda esneyin:
gevşeyin. Görseldeki pozisyona gelin ve
10 sn bekleyin. Hareketi 2-3 defa tekrarlayın.
3. Ayakta Durmak
Çoğu insan Kegel egzersizlerini yatakta
yatarken veya sandalyede otururken
yapmayı tercih eder fakat bu egzersizler 5. Sphinx pozisyonu:
kendinizi rahat hissettiğiniz Ör: Diş fırçalarken, tv izlerken, masa başında çalışırken, çömelip pozisyona gelin ve 10 sn bekleyin.
herhangi bir pozisyonda yapılabilir. yerden bir şey alırken ya da bacak veya karın antrenmanı yaparken Hareketi 2-3 defa tekrarlayın.
Kegel egzersizini kolaylıkla yapabilirsiniz.